Tarihsel açıdan büyük önem taşıyan Eski Ahlat Şehri’nde Yüzüncüyıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Recai Karahan’ın başkanlığında kazı çalışmaları başladı. Karahan, bölgenin önemine dikkat çekerek, “Türklerin Anadolu’ya girişi açısından oldukça önem taşıyan ilçe adeta bir üs niteliğinde olmuş. Burası sadece köprü olmamış, aynı zamanda medeniyetin beşiği de olmuş. Belh ve Buhara ile boy ölçüşmüş önemli bir kültür merkezi. Selçuklu Mezarlığı da Türk-İslam dünyasında tek sayılabilecek örnek. Orta Asya’daki Orhun abidelerinin devamı olarak karşımıza çıkıyor. Bu açıdan da ilçe oldukça önemli” dedi.
“Arap Harfli Yazıtlar ve Ahlat Mezar Taşları”
“Arap Harfli Yazıtlar ve Ahlat Mezar Taşları” konulu çalıştay Ahlat’ta toplandı. Farklı üniversitelerden yirmi akademisyenin katıldığı çalıştay ile büyük çoğunluğu halen çözülemeyen mezar taşlarının üzerindeki yazıların okunması ve önemli bulguların gün yüzüne çıkarılması amaçlanıyor. Van gölü kıyısında bulunan ve tarihi yaklaşık 3000 yıl önceye uzanan Ahlat’taki Selçuklu mezarlığı ve dönemin taş işçiliğinin benzersiz örneklerini sunan mezar taşları UNESCO Dünya Mirasları Listesi’ne girmeye aday.
Çalıştay ile uzmanlar ve akademisyenler dört gün boyunca Ahlat’ta tarihî yapılar ile Selçuklu mezarlığını ve bu tarihî yapılar üzerindeki Arapça yazıları inceleyerek önemli bulgular elde etti. Yapılan çalışmalar sonucunda mezarların sayısı 6 bin 208 olarak belirlenirken şimdiye dek sadece 200-250 tanesinin üzerindeki yazıların okunduğuna dikkat çekilerek taşların tamamının okunmasının amaçlandığı bildirildi. Türk yerleşim ve kültür tarihinde önemli yeri olan Bitlis’in Ahlat ilçesindeki kazılarda sanat tarihçileri, epigraflar ve restoratörlerden oluşan uzman bir kadro görev yapacak. Öncelik ise taşlara önemli ölçüde zarar veren likenlerin temizlenmesi olacak. Eğilmiş ve yıkılmış taşların onarımı da çalışmaların kapsamı dahilinde yer alıyor.
Selçuklu mezarlığında çalışmalara bu yıl erken başladıklarını belirten Eski Ahlat Şehri Kazı Başkanı ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recai Karahan, yapılan çalışmalarda her geçen gün yeni bilgi ve bulgular elde edildiğini söyledi. Kazılarla ilgili bilgi veren Karahan, çalışmalarda özellikle Selçuklu Mezarlığı’na yoğunlaşacaklarını, bu bağlamda mezar taşları üzerindeki kitabelerin okunmasının hedeflendiğini dile getirdi. Yeni mezar taşlarının ortaya çıkarılmasının da planlandığını söyleyen Karahan, “Jeoradar taramaları sonucu elimize geçen veriler doğrultusunda, yeraltında gördüğümüz mezar taşlarını gün yüzüne çıkarmaya çalışacağız” dedi.
Anadolu’nun önemli yerleşim merkezlerinden olan, Selçuklular döneminde “Kubbet-ül İslam”; Osmanlılar döneminde “Ataşehri” olarak anılan Ahlat’taki kazı çalışmaları mezar taşlarının okunmasıyla Selçukluların ölüm sonrasına dair inançlarına ışık tutulması hedefleniyor.
