Eskimeyen Kitaplar, Kitap Dünyası

Dammapada

Hakan Arslanbenzer / 30.12.2015

Budist geleneğin temel düsturlar kitabı olup ismi, “bilgelik yolu” veya “mükemmelliğe giden yol” anlamına gelir. Buda’nın kendi sözleri olarak görülür. Sanskritçeyle eşzamanlı bir dil olan Pali diliyle yazılmıştır. Pali, tıpkı Sanskritçe gibi günlük konuşma dili değil, kutsal bir dildir ve sadece seçkinler tarafından bilinir. Bugün Pali diliyle ilgili çalışmalar sadece Budizm çerçevesinde yürütülüyor. Buda’ya gelince, “Buda” bir isim değil unvan ve “aydınlanmış kişi” anlamına geliyor. Buda’nın gerçek adı Sidarta Gotama. Sidarta Gotama, Hindistan’ın kuzeyinde veya Nepal’de aristokrat bir Hindu ailenin çocuğu olarak doğdu. 29 yaşında saraylı bir prensken hayatın amacının maddi zenginliğe ulaşmak olmadığına karar verip sarayı terk etti. Uzlete çekilen Sidarta, meditasyon yapmaya başladı. Daha sonra kendini nefse terk etmenin de nefsine zulmetmenin de çıkar yol olmadığını görür ve “orta yol”da karar kılar. Dammapada, bu orta yolun ve Budist meditasyonun ne olduğunu anlatan 423 adet deyiş içeriyor. Bunlar manzumdur. Türkçe ve İngilizce çevirilerinde manzum özellik kayboluyor haliyle. Zaten şiirsel bir tadı olduğu da söylenemez Dammapada’nın. Budistlerin ses ve söz konusunda değil Hindu klasikleri, Tao ile bile aşık atabilecekleri kuşkulu. Buda öğretileri orta yolculuk bakımından Konfüçyüs’le az bir parça benzerlik gösterse de, aslında Uzak Doğu fikriyatının geneliyle hiçbir uzlaşmaya varmaz. Dammapada’ya göre nefreti yok etmenin yolu nefret değil, “nefretsizlik” yahut sevgi; savaşı ortadan kaldırmak ancak barışla mümkün. 1960’lardan sonra Budizmin Batıda neden bu kadar ilgi çektiğinin işareti bu yaklaşımda saklı. Buda, olduğumuz şey, der, düşüncelerimizin neticesi; akıllı insan, aklını tıpkı bir okçunun yayı gergin tuttuğu gibi gergin tutar. Bu dikkat ve gerginlik yani meditasyon hali ne kadar uzun ve derin olursa insan o kadar bilge olur. Dammapada bir yandan yaşarken diğer yandan da sessizce meditasyona devam etmeyi öğretir.

Yeni Haberler