Farsça yazsa da Türkçe şiirde derin iz bırakmış bir şair Nizami. Bunun nedeni hamse (beşleme) denilen, beş mesnevi yazma geleneğini başlatmış olması. Bu mesnevilerin ilki Mahzenü’l-Esrar, sufiyane bir hikaye, İskendername destan, Heft Peyker masal, Hüsrev ile Şirin ve Leyla ile Mecnun aşk hikayeleridir. Nizami’nin beşleyerek yazdığı mesneviler taklit ve nazire yoluyla pek çok Türk şairi tarafından yeniden yazıldı. Bunların en meşhuru, şiir kalitesi bakımından Genceli’yi geçtiği kabul edilen Fuzuli’nin Leyla ile Mecnun’udur. Hüsrev ile Şirin de birçok kez taklit edilmiştir. Ali Şir Nevai’nin Ferhat ile Şirin’i bunun Anadolu Türk versiyonu gibidir. Hüsrev ile Şirin, imkansız aşkın anlatımıdır. Sasani hükümdarı Hüsrev, Ermeni prensesi Şirin’i sever, Şirin de onu. Fakat Hüsrev, Bizans prensesi Meryem’le evlenmek zorunda kaldığı için kavuşamazlar. Saray müzehhibi Ferhat da bu arada Şirin’e aşık olur. Sonrası hikayenin farklı versiyonlarında farklı şekillerde anlatılıyor. Firdevsi, Senai ve Nizami versiyonlarının merkezinde Hüsrev var, Ali Şir Nevai ve takipçilerinde Ferhat. İki rakibin ayrı hikayelerde kahraman olmaları ilginç bir husus. Bir tespite göre Hüsrev versiyonları otuz beş, Ferhat versiyonları on iki tanedir. Horasan ile Anadolu topraklarında gelişen Farsça ve Türkçe edebiyatlarının rekabetini de yansıtan bu durum, Nizami’nin Farsça yazan Türk kökenli bir şair olması, daha sonraki yüzyılların Türk şiirini derinden etkilemesi gibi şeylerle birleşince daha ilginç bir hal alıyor.
Hüsrev ile Şirin
Yeni Haberler
-
Upanişadlar
Hakan Arslanbenzer / 30.06.2016Veda dininin en eski ve en önemli kutsal metni sayılıyor. Hindular Upanişadlar’ı vahiy olarak kabul ederler. Upanişadlar, Hint kutsal metni (daha doğrusu metinler toplamı) Vedalar’ın dört ana bölümünden biridir. Diğer bölümler: Samita, Brahmana ve Aranyaka. Ve dört Veda vardır: Rigveda, Yacurveda, Samaveda ve Atarvaveda. Bunlar dua-büyü ve ilahilerdir. Belli durumlarda belli vedalar okunur. Kötülüğü kovmak…
-
Vaka-i Vakvakıyye yahut Çınar Vak’ası
Selahattin Turhan / 30.06.2016600 yılı aşkın geniş topraklara hükümdarlık etmek, devlet mekanizması ile birlikte toplumu idare etmek oldukça güç bir iştir. Devlet-i Aliyye, her ne kadar idari bağlamda toplumun tamamını her daim memnun etme amacı güttüyse de bu kadar uzun ömürlü bir imparatorluğun pek tabii olarak bu amacını gerçekleştiremediği belli dönemler de yaşamışlardır. Bu dönemlerden bir tanesi de…
-
“Osmanlı Dönemi Bosna Basın Tarihi”
Tarih Haber / 29.06.2016Son dönemlerde basın ve yayın tarihine dair kitaplar ve araştırmalar çoğalırken, bu kitaplara bir yenisi daha eklendi. Erzurum Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Salih Seyhan, Doç. Dr. Hakan Temiztürk ve Saraybosna Üniversitesi’nden Prof. Dr. Senada Dizdar’ın dört yıllık çalışmaları sonucunda ortaya koydukları Osmanlı Dönemi Bosna Basın Tarihi adlı kitap çıktı. Kitapta yalnızca…
-
Muhammed Ali’yi nasıl bilirdiniz?
Arda Akıncı / 16.06.2016Türkiye’de spor, futbolun tahakkümünde yapılır. Cumadan pazara kadar oynanan futbol müsabakaları, pazartesiden cuma gününe kadar konuşulur tartışılır. Hayat futbolla akar, futbolla durur. Diğer sporların pek bir hükmü yoktur. Olsa olsa belki son yıllarda biraz basketbol ve voleybol. Ancak, onların bile seyirci kitlesi oldukça kısıtlıdır. Diğer sporlardan bahsetmiyorum bile. Hem başka spor dalları da mı varmış?…