Ne zaman, nerede yaşadıklarını bilmiyoruz. Hatta gerçekten yaşayıp yaşamadıklarından dahi emin değiliz. Ancak biz Karagöz ve Hacivat’ı çok iyi tanıyoruz. Zira yüzyıllardır bu topraklarda, bir perdenin arkasındaki bu ikiliye gülüyor, birbirleriyle tatlı didişmelerini seyrediyoruz. Karagöz-Hacivat yalnızca ülkemizde değil, dünyada da tanınıyor ve önemseniyor. Öyle ki 2009 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi’ne alınmış.

Anadolu’yla özdeşleşmiş bu gölge oyununa ait önemli bir koleksiyon Almanya’nın Köln şehrinde bulunuyor. Doğan Haber Ajansı’nın haberine göre Köln Üniversitesi’ne ait olan bu koleksiyon 150 parçadan oluşuyor, müze ve kütüphane olarak kullanılan bir şatoda muhafaza ediliyor.

Figürlerin yaklaşık 200 yıllık olması, bilinen Karagöz oyununda kullanılanlardan farklı figürler içermesi ve domuz figürü bulundurması bu koleksiyonu değerli kılan bazı özellikleri. Domuz figürünün hikayesi şöyle: Karagöz gölge oyunu hakkındaki ilk kitap, 1900 yılında İslam Bilimleri Araştırmacısı ve Türkolog Dr. Georg Jacob tarafından yazılmış.

İkincisini ise 1924 yılında İslam Bilimleri ve Ortadoğu Araştırmacısı Prof. Dr. Hellmut Ritter kaleme almış. Karagöz hakkında bu topraklardan da bir kitap çıkmış. 1936 yılında yayımlanan kitabı Rahmi Balaban yazmış. Ancak içinde domuz figürü bulunan kitap toplatılarak yakılmış. Köln Üniversitesi’nin Karagöz-Hacivat koleksiyonunda bu domuz figürü de yer alıyormuş.

Köln Üniversitesi Uluslararası Tiyatro Tarihi, Dokümantasyon ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Peter W. Marx’ın DHA’ya yaptığı açıklamaya göre bu nadide koleksiyon şöyle oluşmuş: “Karl Niessen, 1920’li yıllarda tüm dünyadan gölge oyunu figürleri toplamış. Yaklaşık 150 parçalık Karagöz figürleri 18. yüzyıl sonu ve 19. yüzyıl başında yapılmış. Türk figürlerinin yanı sıra Mısır, Çin, Hint ve Endonezya kaynaklı olanlar da bu koleksiyonda yer alıyor. Karagöz figürlerini ötekilerden farklı kılan, çok renkli ve hareketli olmaları.”