Mesnevi tarzında yazılmış olsa da edebiyat eseri olarak görülemez. Siyasetnamedir. Yani konusu devlet idaresidir. Üslup olarak da ihtişam ve inceliği birleştirmiş güçlü bir eserdir. Konu bakımından Türklerin yeni dinleri İslam’ı selamlayışlarıdır. Kur’an-ı Kerim ile hadis ve tabakat kitaplarından etkilendiği anlaşılıyor Balasagunlu Yusuf’un; fakat Kutadgu Bilig bir taklit değil yorum, hatta sentez ve yorumdur. İslam’ın Çin-Hint taraflarına yakın bir Türk topluluğunda (Karahanlılar) nasıl anlaşıldığının belgesi olarak da okunabilir Kutadgu Bilig. Çevirisinden bile okunduğunda dört başı mamur bir eser olduğu hemen anlaşılır. Göktürk Yazıtları üslup olarak taze ve güçlü, fikir olarak samimi ve derin olsa da kısa ve sınırlıdır. Kutadgu Bilig ise hem planı hem üslubu hem fikirleri bakımından çok yönlü ve zengin bir kitap. Yusuf Has Hacip büyük bir yazar. Kutadgu Bilig’in öncelleri arasında Budist ve Taoist klasikler ile esas olarak da İslam’ın ana kaynakları olan Kur’an ve sünnet yani hadisler görülebilir. Şehname’den de tür ve vezin özelliklerini aldığı ortadadır. Fakat eser bunların hiçbirinin taklidi veya devamı olarak görülemez. Bunlardan esinlenmiş, etkilenmiş, yararlanmış ama kendi başına bütün ve tam bir eserdir. Kutadgu Bilig’in birçok özgünlüğü arasında yazarın Adalet, Devlet (İktidar), Akıl ve Kanaat (Gönül) kavramlarını şahıslaştırarak fikirlerini bütün esere bunların kendi aralarındaki diyaloglar serisi olarak yayması da vardır. 10. yüzyıl için son derece gelişmiş bir plan bu. Kitap aynı zamanda Karahanlıların kültürel atılımının bir ifadesidir. Aslanın yediği hayvanlardan müteşekkil oluşu gibi, Kutadgu Bilig de Karahanlıların kültürel mirasını alıp işlemiş özellikli bir kitaptır. Sultana karşı tutumu ise öğüt verici, ahlaka davet edici bir mahiyet taşır. Beydeba’nın Kelile ve Dimne’si, Firdevsi’nin Şehname’si veya Mevlana’nın Mesnevi’si gibi sultanın ve asil sınıfın her eylemini haklı gösteren değil, beyliğin ancak biligle mümkün olduğunu söyleyen, “biligin lam’ı giderse beyin ancak adı kalır” gibi müthiş veciz ve iddialı tespitlere sahip bir eser Kutadgu Bilig. Nizamülmülk’ün Siyasetnamesi’nden ise inceliği ve müellifin kendine güveni sayesinde üstündür.