Doğum yılı tam olarak bilinmese de kendi kaleme aldığı eserlerden yola çıkarak 1490 veya 1491 senesinde dünyaya geldiği tahmin edilen Celalzade Mustafa Çelebi, Tosyalı Kadı Celaleddin’in üç oğlunun en büyüğüdür. Medrese eğitimini tamamladıktan sonra devlet hizmetine ilk olarak 1516 yılında Divan-ı Hümayun katipliğine tayine dilerek başladı. Yavuz Sultan Selim’in, vezirlerinden gizli tutmak istediği meseleleri Mustafa Çelebi’ye kaleme aldırdığı ve bu nedenle sultan ile herhangi bir katipten daha yakın olduğu bilinmektedir. Bu süreç içerisinde hem Piri Paşa’nın hem de daha sonra Veziriazam İbrahim Paşa’nın tezkireciliğini yapmıştır. Devlet kademelerini oldukça emin ve hızlı adımlar ile atlayan Mustafa Çelebi 1525 yılında Reisülküttab olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman’ın Irakeyn Seferi’ne bu sıfat ile katılmış ve bu seferin dönüşünde ise 1534 yılında Nişancılığa tayin edilmiştir. Mustafa Çelebi’nin ziyadesiyle başarılı olduğu bu görevine atıf olarak Koca Nişancı olarak da bilinirdi.
23 sene boyunca aralıksız olarak nişancılık görevini yerine getiren Mustafa Çelebi gerek Yavuz Sultan Selim’in gerek de Kanuni Sultan Süleyman’ın güvenlerini kazanmış ve uzun yıllar boyunca Devlet-i Aliyye’ye hizmet etmiştir. Hem devlet kanunlarında hem de resmi yazışmaların inşasında uzman olan Mustafa Çelebi, o zamana kadar hiçbir nişancının görmediği takdiri Kanuni Sultan Süleyman tarafından görmüş ve hasları 300.000 akçeye kadar çıkarılmıştır. Bunun yanı sıra Ebussuud Efendi ile birlikte kanunların hazırlanması konusunda birlik olarak Sultan Süleyman’ın Kanunî lakabını almasında önemli bir rol oynamıştır.
Devlet kademelerinde aldığı görevlerin yanı sıra Celalzade Mustafa Çelebi aynı zamanda dönemin en önemli tarihçilerinden de birisidir. Kaleme aldığı iki eserden ilki Tabakâtü’l-Memâlik adıyla bilinen Kanuni Sultan Süleyman devrinin 1555 yılına kadar olan olaylarını konu olur. Bu eserinin bazı bölümleri ise Fetihnâme-i Rodos, Mohaçnâme ve Fetihnâme-i Karaboğdan isimleriyle de bilinir. Tabakâtü’l-Memâlik dışında kaleme aldığı bir başka eser ise Selimnâme olarak bilinen Yavuz Sultan Selim’in hayatını, şehzadeliğini, kardeşleri ile olan taht mücadelesini ve saltanatını anlattığıdır. Özellikle Yavuz Sultan Selim döneminde devlet içerisinde aldığı görevler nedeniyle yaşanmış olayların iç yüzünü bildiği ve bundan dolayı tam olarak gerçekleştiğini kaydeder. Mustafa Çelebi ayrıca Yavuz Sultan Selim’in babasına karşı ayaklandığına dair söylentilerin ise bir yalandan ibaret olduğunun altını çizer.
Kaynakça
Celalzade Mustafa Çelebi, İslam Ansiklopedisi
