“(…) Fransızlar bizi umumiyet üzere askere aldılar. Bir kısım Magrib, bir kısım Cezayir’e gönderildi. Ben Gine’de 12 sene şimendiferlerde hizmet gördüm. Hizmet bitince gönüllü asker oldum. 3 sene evvel her on günde bir 6 frank alıyordum (…) Bir yüzbaşının neferi idim. O yüzbaşı orada harpte öldü. Sonra Yüzbaşı La Grand’ın neferi oldum. Mûmâ-ileyh ile vapurla Çanakkale’ye geldim. 8 aydır buradayım (…) Bize dediler ki Almanlara karşı gidiyoruz. Halbuki burada harp devam ettikçe Müslüman esirler gelmeye başladı ve herkes işin hakikatini anladı. (…) Fransızlar pek fenadır. Sudanlılardan birçok kişiyi elleriyle öldürüyorlar (…)”
Bu ifade Çanakkale Savaşı’nda Türklere karşı mücadele etmiş Senegalli bir askere ait. Fransız ordusunda yer alan bu asker, Müslümanlara karşı savaştığını çok sonra anlıyor. Tıpkı Avrupalı ülkelerden köle olarak alınan ve savaştırılan diğer Müslümanlar gibi…
Çanakkale Savaşı’nda mücadeleye zorlanan Senagallilerin Türkler için ayrı bir önemi bulunuyor. Zira Fransız ordusunda görev alan Senegalli bir çavuş, savaş esnasında Türklere yardım ediyor. Bu yüzden İstanbul’daki Fransız komutası asker göndererek bu çavuşun tutuklanmasını istiyor. Teslim olmamak için askerlerle çatışan çavuş şehit ediliyor. Adını ise yalnızca Fransızlar biliyor.
Türk Hükümeti bu meçhul kahraman için şehit edildiği Heybeliada’da bir anıt yapılması için çalışma başlattı. Çavuşun anısını yaşatacak heykele karşılık Senegal’de de bir Barış Parkı projesi yapılması planlanıyor. Senegal Fahri Konsolosu Emin Çakmak bu projeyi şöyle değerlendiriyor: “Türkiye Cumhuriyeti Senegal’in 1964’te bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte Batı Afrika’daki ilk temsilciliğini Senegal’e açmıştır. Uzun yıllara dayanan bir kültürel bağımız var, ama ilk defa tarihsel bir bağla birlikte hayata geçirilecek bir proje. Gerçek anlamda Senegal ve Türkiye’nin kalplerini ve gönüllerini birleştirecek, uzun yıllar bu iki ülke arasında dostluğu simgeleyecek bir proje olacak. Türk bayrağımız Atlantik okyanusunun hemen kıyısında dalgalanacak.”
Hem Türkiye’deki anıtta hem de Barış Parkı’nda Atatürk’ün farklı ülkelerden gelen ve Çanakkale topraklarında ölen askerler için ifade ettiği şu anlamlı sözler yer alacak: “Bu memleketin toprakları üstünde kanlarını döken kahramanlar! Burada dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır, huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.”
