İslamcı, milliyetçi, halkçı… Modern dönemin yani Batı karşısında mağlubiyet asrının ilk mentörü, ilk kanaat önderi. Batı orduları İslam ülkelerini işgale başlamış; devlet nasıl kurtulur, millet nasıl dirilir, herkesi bunun endişesi almış. Fikir adamları din mi kavmiyet mi tartışıyor; tartışma gittikçe alevleniyor. Böyle bir ortamda Afgani herkesin adamıdır. Popüler fikriyatın ilk ismidir; ilk “kanaat önderi”dir. Milliyetçiler de Afgani’cidir, İslamcılar da. Hatta Batılılarla da arası iyidir. Arasının iyi olmadığı tek kişi devlet. Daha doğrusu yaranmak isteyip yaranamadığı. Hindistan, Türkiye ve Mısır’da sultanların yanına kadar yükselir; fakat düzeni değiştirmeye kalkınca sürülür. Selefi, modernist ve rasyonalisttir Afgani. Öze dönüşçüdür. Batı ile mücadelenin ancak halkı İslam’ın esaslarına göre mobilize etmekle mümkün olabileceğini düşünür. Tutarlı gibi görünmeyen siyasi tutumu, yani hem milliyetçi hem İslamcı hem halkçı bir görüntü verebilmesi bundandır. Müslümanları medeni Avrupa ile eşit hale getirmek: Afgani’nin davası budur ve bunun için hangi yol uygunsa o yolda yürümek gerekir. Pragmatik tavrı; din, siyaset ve felsefeyi iç içe geçirmesi kalıcı olmuştur. Eserleri tek tek tarih olsa da, kişiliği ile eskimemiştir.
Tabiatçılığa Reddiye
Yeni Haberler
-
Upanişadlar
Hakan Arslanbenzer / 30.06.2016Veda dininin en eski ve en önemli kutsal metni sayılıyor. Hindular Upanişadlar’ı vahiy olarak kabul ederler. Upanişadlar, Hint kutsal metni (daha doğrusu metinler toplamı) Vedalar’ın dört ana bölümünden biridir. Diğer bölümler: Samita, Brahmana ve Aranyaka. Ve dört Veda vardır: Rigveda, Yacurveda, Samaveda ve Atarvaveda. Bunlar dua-büyü ve ilahilerdir. Belli durumlarda belli vedalar okunur. Kötülüğü kovmak…
-
Vaka-i Vakvakıyye yahut Çınar Vak’ası
Selahattin Turhan / 30.06.2016600 yılı aşkın geniş topraklara hükümdarlık etmek, devlet mekanizması ile birlikte toplumu idare etmek oldukça güç bir iştir. Devlet-i Aliyye, her ne kadar idari bağlamda toplumun tamamını her daim memnun etme amacı güttüyse de bu kadar uzun ömürlü bir imparatorluğun pek tabii olarak bu amacını gerçekleştiremediği belli dönemler de yaşamışlardır. Bu dönemlerden bir tanesi de…
-
“Osmanlı Dönemi Bosna Basın Tarihi”
Tarih Haber / 29.06.2016Son dönemlerde basın ve yayın tarihine dair kitaplar ve araştırmalar çoğalırken, bu kitaplara bir yenisi daha eklendi. Erzurum Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Salih Seyhan, Doç. Dr. Hakan Temiztürk ve Saraybosna Üniversitesi’nden Prof. Dr. Senada Dizdar’ın dört yıllık çalışmaları sonucunda ortaya koydukları Osmanlı Dönemi Bosna Basın Tarihi adlı kitap çıktı. Kitapta yalnızca…
-
Muhammed Ali’yi nasıl bilirdiniz?
Arda Akıncı / 16.06.2016Türkiye’de spor, futbolun tahakkümünde yapılır. Cumadan pazara kadar oynanan futbol müsabakaları, pazartesiden cuma gününe kadar konuşulur tartışılır. Hayat futbolla akar, futbolla durur. Diğer sporların pek bir hükmü yoktur. Olsa olsa belki son yıllarda biraz basketbol ve voleybol. Ancak, onların bile seyirci kitlesi oldukça kısıtlıdır. Diğer sporlardan bahsetmiyorum bile. Hem başka spor dalları da mı varmış?…