Milyonlarca insanın ölümüne, devletlerin parçalanmasına, telafisi günümüzde bile mümkün olmamış maddi kayıplara ve hatta doğa katliamına neden olan I. Dünya Savaşı’nın gerekçeleri arasında bir Sırp’ın Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı Franz Ferninand’ı öldürmesi de sayılır. Bu suikast savaşın gerçek nedeni değildir elbette, lakin patlamayı sağlayan kıvılcımı çaktığı kesindir.
Adı Gavrilo Princip olan bu Sırp’ın anıtı dikiliyor I. Dünya Savaşı’nın 100. yılında, Doğu Saraybosna’da. Hem de törenle, hem de Bosna Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Milorad Dodik’in “Bugün kendi kimliğimizi koruyabilmemiz için, dedelerimizin yaptıklarından gurur duyuyoruz” açıklamaları eşliğinde. Sırbistan’da suikastçılar pek bir önemseniyor nedense. Sultan I. Murad’ı şehit eden Miloş Obiliç’in de yakın zamanda heykeli dikilmişti.
Ferninand’ın katili Gavrilo Princip’in onuruna (!) yaptırılan anıtın açılış törenine katılanlar da az buz değil. Bosna Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Sırp üyesi Neboyşa Radmanoviç, Doğu Saraybosna Belediye Başkanı Ljubisa Cosic ve pek çok Sırp, Kent Park’ta alkış tuttu 27 Haziran 2014 günü.
Gavrilo Princip Anıtı, Sırpların özgürlük mücadelesinin adil, makul, meşru ve yasal olduğunu gösteriyormuş. Biz yemedik; lakin anıt sayesinde 100 yıl sonraki neslin Princip’i “hero” sanacağı aşikar.
