Teşkilat-ı Mahsusa ile ilgili literatürde büyük bir boşluk olduğu, mevcut bilgilerin çoğunlukla mit ve rivayetler etrafında şekillendiği biliniyor. Konu hakkındaki bilgimizin zenginleşmesinin önündeki bir başka engel de konunun tarihî bir bakış açısından ziyade ideolojik, estetik ve ahlaki kaygılarla ele alınması. Mevcut literatürdeki çalışmaların büyük bir kısmı bölgesel vaka çalışmaları şeklinde karşımıza çıkıyor; fakat bu çalışmalar da iddia ettiklerinin aksine konunun tamamına yönelik tahlil sunamıyor ve sahadaki gelişmeleri derinlemesine kapsayamıyor.
Literatürdeki boşluğu dolduracak
Ahmet Tetik’in Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan kitabı Teşkilat-ı Mahsusa (Umur-ı Şarkıyye Dairesi) Tarihi Cilt 1: 1914-16, literatürdeki boşluğu doldurmaya yarayacak ve konunun az bilinenlerine büyük bir katkıda bulunacak eserlerden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Arşiv belgelerinden faydalanıldı
Eser, Teşkilat-ı Mahsusa tarihine ilişkin genel bir girişle başlayıp bölgesel faaliyetlere odaklanarak devam ediyor. Bu bağlamda İspanya-Fas, Trablusgarp, Rusya, İran ve Kafkas Cephesi bölgelerindeki faaliyetler eserin birinci cildini oluşturuyor. Eserin en önemli özelliği ise arşiv belgelerine dayanan bir çalışma olması. Genelkurmay ATASE ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi kayıtları temelinde hazırlanan eser, konuyla ilgili popülerlik kazanmış birtakım tartışmalarda (Teşkilat-ı Mahsusa’nın Ermeni meselesindeki rolü gibi) nihai kararlara varılmasına yardım edecek bilgilere haiz olduğu gibi literatüre yeni inceleme alanları da kazandıracağa benziyor.
